InfoHoek Freelancers
Informatie voor Trifier-trainers over inhoud, proces en ontwikkeling
Welkom op de Trifier InfoHoek voor onze freelance collega’s.
Hier delen we informatie in de vorm van PowerPoints, artikelen, filmpjes etc. Je kunt er ook je vragen kwijt of bijdragen aan het materiaal.
Je kunt het materiaal van Trifier gebruiken om op de hoogte te zijn van het aanbod of om je trainingen voor Trifier voor te bereiden. Voor het samenstellen van een training geldt altijd dat de accountmanager of projectmanager aangeeft welke onderdelen er in de training horen. Sommige modules (zoals com2 of cirkel van verstoorde werkelijkheid) zijn alleen bedoeld als verdiepingstraining en horen bijvoorbeeld niet thuis in een basistraining.
Veel plezier! En het is altijd fijn als je mee wilt denken, reageert of vragen stelt!
Met vriendelijk groet,
Frank Van Gool & Emelien Raats
Mededelingen
Misschien weet je het al, maar vanaf volgend jaar gaat het nodige veranderen voor zzp’ers in Nederland. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de wijze waarop wij de overeenkomsten met jullie inrichten.
De freelancersovereenkomsten die we nu hanteren zijn in overeenstemming met de huidige belastingwetgeving. Met ingang van 1 januari 2026 zal er het nodige veranderen. De belastingdienst zal overeenkomsten die tussen bedrijven en zzp’ers zijn gesloten gaan beoordelen in het kader van een mogelijke arbeidsverhouding.
2025 is een overgangsjaar, waarbij de belastingdienst ondernemingen en zzp’ers de tijd geeft om een goede oplossing te kiezen. We zijn nu al bezig met de vormgeving van de overeenkomsten per 1 januari 2026. Als we dit hebben afgerond nemen we tijdig contact op met jullie. Emelien gaat dit onderwerp ook de komende tijd meenemen in gesprekken, zodat we ook weten wat er bij jullie leeft.
Mocht je nog vragen en/of opmerkingen hebben, laat het dan zeker weten.
Martin Notté
Directeur

COM 1 versie 2024
Beste freelancer,
Graag brengen we het geupdate COM 1 onder de aandacht!
Er zijn wat kleine wijzigingen doorgevoerd in de kenmerken van de verschillende fases. Langzaam laten we de term ‘controle verlies’ los, die was afkomstig uit de territoriumleer van Bakker en Bakker in de jaren 80 en 90, maar past niet meer zo goed bij de huidige uitleg van het COM. Ook bij de interventies zijn er wat tekstuele wijzigingen.
Deze wijzigingen worden doorgevoerd op de posters en kleine com-kaartjes. We maken de oude versie op en komen dan met nieuwe kaartjes. Omdat er niet aan de uitgangspunten is gesleuteld kunnen de versie nog een tijdje naast elkaar worden gebruikt.
Pas wel je presentatie aan, de nieuwe versie is HIER beschikbaar.
Heb je vragen of aanvullingen? We horen ze graag!
Interactie
In dit gedeelte komen we graag in gesprek. Lever een bijdrage, stel een vraag of maak een opmerking middels een reactieknop en een lijst met ‘vraag en antwoord’.
De drie OOO’s en bakenen
Deze termen gebruiken we het kader van het crisisontwikkelingsmodel bij een dementieel beeld (COM-DB). Inmiddels doen we ervaring op met dit COM-DB bij trainingen voor teams die werken met mensen met een dementieel beeld.
Er ontstaat behoefte aan wat meer eenduidigheid als het gaat om de nieuwe termen ‘bakenen’ en de ‘drie OOO’s’.
De behoefte aan het COM-DB kwam voort vanuit het feit dat de drie AAA’s en het stellen van grenzen (afkomstig uit het eerste crisisontwikkelingsmodel bij een client met een dementieel beeld geen zin heeft, sterker nog het leidt tot nog meer angst, onrust en agitatie.
Veel beter werken:
- kalmeren-steunen-troosten
- (af)leiden, meenemen, regisseren
- beschermen, beperken, beveiligen
We bieden daarvoor twee kapstokken die vooral in fase geel en oranje worden toegepast:
De drie OOO’s
- Ontspannen
Breng je eigen spanning omlaag, de-escaleer je eigen lading, vertraag, breng ontspanning in je houding, stem en energie. - Ondersteunen
Sluit aan bij de client door gebruik te maken van variatie van technieken zoals snelheid/traagheid, spierspanning/massa/druk meebewegen/ombuigen, stilte/hummen/brommen/neuriën/zingen om die aansluiting te vinden. Kijk wat de client nodig heeft, wat zijn wens en behoefte is. Door rekening te houden met het cognitieve niveau (aansluiten), - Ombuigen
Een buiging (een boog) verloopt geleidelijk en kent geen knik. Buigen werkt beter dan te knikken. Buigen bij dementie doe je ondermeer door te realiseren dat mensen ons kopiëren, door te vertragen, door te verwonderen, door te verdragen en door af te leiden in een gewenste en voor de client prettige richting.
Bakenen
- Samenvoeging baken en bakeren
- Betekenis: de weg aangeven en met zorg omringen
- De begeleider ‘gaat voor’ in de beweging
- Met zijn gedrag geeft de begeleider houvast en richting
Door:
- Te benoemen wat je doet en gaat doen
- Door goed aangesloten bij de cliënt de omgeving te duiden.
- Door prikkels te vertalen
- Door rust uit te stralen
Hoe staan de vormen van gedrag (frustratie, instrumenteel of onwillekeurig) in relatie tot het crisisontwikkelingsmodel 1? Soms wordt de combinatie van frustratie-agressie met het COM gebruikt; alsof het alleen daar geldt... omdat je bij instrumentele agressie en AS-II gedrag de spanning niet altijd bij de cliënt ziet oplopen. Echter wel bij de hulpverlener.
Ik hou de vormen van gedrag liever los van het COM. Het zijn gewoon verschillende manieren om naar gedrag te kijken;
- De vormen van gedrag kijken naar het verschillen tussen de bron/aanleiding; frustratie, instrumenteel of onwillekeurig.
- COM 1 kijkt naar de oplopende spanning en grensoverschrijding
- COM 2 kijkt naar de achterliggende emoties
- De cirkel van verstoorde werkelijkheid kijkt meer naar de psychologische/psychiatrische kant van het verhaal (waar je wel beter de instrumentele agressie kwijt kunt)
Door de doorontwikkeling van de crisisontwikkelingsmodellen ontstaat er een risico op verwarring. Onze trainers vragen zich af welk model ze nu moeten inzetten bij een klant. Daarom even het volgende;
In zo goed als elke training (ook in de ouderenzorg) trainen we het COM1; het is namelijk altijd belangrijk om de oplopende spanning te signaleren en erop te reageren.
COM2 trainen we alleen als verdiepingsmodule bij klanten waar we al uitgebreid het COM1 hebben behandeld.
COM-DB (com bij dementieel beeld) trainen we alleen in overleg met de accountmanager en altijd in combinatie met COM1.
Ook bij deelnemers speelt de vraag: wanneer gebruik je nu welk crisisontwikkelingsmodel? Hieronder vind je hierop het antwoord. Het is een klein stuk uit het artikel: COM-DB crisisontwikkelingsmodel dementieel beeld versie 26 jan 2022B
Het crisisontwikkelingsmodel 1
Het crisisontwikkelingsmodel 1, dit allereerste oorspronkelijke crisisontwikkelingsmodel geeft inzicht in gedrag bij een oplopende spanning en maakt duidelijk onderscheid tussen de interventies per fase. Het is breed toepasbaar in alle sectoren in situaties waar de spanning in het directe contact oploopt. Het is bruikbaar in de analyse, reactie en de evaluatie. Teams en individuele hulpverleners kunnen er gebruik van maken om vroeg oplopende spanning te signaleren, te analyseren en hun interventie aan te passen aan de fase. Het crisismodel is daarnaast een hulpmiddel om het met de cliënt bespreekbaar maken van spanning en het maken van een vroegsignaleringsplan.
Het crisisontwikkelingsmodel 2
In het crisisontwikkelingsplan 2.0 (ook wel COM2.0 genoemd) worden de onderliggende emoties in beeld gebracht. Het geeft inzicht in de meerdere lagen en dimensies van de oplopende spanning. Het helpt hulpverleners om gedrag te analyseren en zicht te krijgen op de onderliggende lading en betekenis. Het wordt vooral gebruikt om casuïstiek te analyseren en om terugkerend gedrag beter te leren begrijpen.
Het crisisontwikkelingsmodel-DB
Dit model wordt in dit stuk uitgebreid besproken. Het biedt extra steun en mogelijke houvast voor interventies voor hulpverleners en mantelzorgers die zorgdragen voor mensen met een dementieel beeld. Het helpt om het gedrag te duiden, hier minder persoonlijk in geraakt te worden en een uitweg uit het stapelen van emoties en onrust.
Kiezen
De keuze voor een van de crisisontwikkelingsmodellen heeft dus te maken met de context en de doelstelling. Het gedrag dat je signaleert en de analyse die erop toepast.
Wil je handvatten voor het omgaan met oplopende spanning? Wil je een vroegsignaleringsplan met een cliënt opstellen?
Dan is Het crisisontwikkelingsmodel 1 goed om mee te beginnen
Wil je inzicht in de achterliggende emoties van de spanningsopbouw?
Wil je met het team een casusbespreking doen rond terugkerend gedrag? Dan is Het crisisontwikkelingsmodel 2 aangewezen.
Wil je aanknopingspunten voor het de-escaleren van spanning bij een dementieel beeld? Wil jouw interventies aanpassen aan gedrag dat voortkomt uit onvermogen en dementie? Dan is het COM-DB van dienst.
Het antwoord daarop is: nee, we delen eigenlijk nooit het powerpoint bestand van een training.
Wat we wel doen is het delen van een hand-out in Pdf formaat in overleg met de projectmanager. Je kunt dan de powerpoint aan de projectmanager sturen en die zorgt dan voor een Pdf en de verzending.
Ook bij train de trainers zijn we terughoudend met het delen van PowerPoints. Daar geldt dat alle presentaties op het digitale train-de-trainers platform staan.
We krijgen regelmatig de vraag of het crisisontwikkelingsmodel 2 in de basistraining gegeven mag worden. Het antwoord daarop is nee, tenzij..
In de basistraining ondersteunen we de basismodellen van Trifier; SAPREA, COM1, AAA, Vormen van gedrag en USB.
COM2 is een verdiepingsmodule die niet in de basistraining thuishoort. Het volledig doorgronden, implementeren en gebruiken van de basismodellen is al heel wat voor de deelnemers.
In sommige gevallen wordt het COM2 wel gegeven in overleg met de klant en de projectmanager. Voor die gevallen hebben we een hand-out geplaatst. Het is een artikel in de Nurse Academie ggz in 2017.
Over de drie AAA’s moeten we het nog eens hebben. Ik hoor van deelnemers dat de de drie AAA’s verschillend worden uitgelegd door de verschillende trainers. Met name het alternatief wordt verschillend uitgelegd. Soms wordt gezegd dat bij het alternatief de OF-OF centraal wordt gesteld. Maar dat doe je eigenlijk alleen bij instrumentele agressie of bij aanhoudende grensoverschrijding. Ik heb hier nieuwste hand-out nog eens toegevoegd. Kijk er eens naar.
We krijgen af en toe de vraag of we intervisie kunnen organiseren. Dit komt van de nieuwe trainers maar soms ook van de ervaren rotten.
Intervisiemomenten kunnen bij ons op kantoor worden georganiseerd of online.
Laat via de reactieknop weten waar jullie het graag over zouden willen hebben!
Waar zouden we binnen Trifier nog eens aandacht aan moeten besteden vind je? Inhoudelijk? of in de organisatie? denk met ons mee en reageer!