De stappen van SAPREA (Signaleren, Analyseren, Plannen, Reageren, Evalueren en Afwikkelen) geven teams een houvast om methodisch te werken bij incidenten, om het er over te kunnen hebben en om te kunnen leren. In gesprek met veel trainers wordt dit bevestigd. Er zit wel een ‘maar’ aan. Die gaat over het evalueren. Wat is nu een goed moment om te evalueren? Kan dat al direct? Heb je daar tijd voor nodig? Wat is het verschil tussen debriefen en evalueren?
Wanneer een situatie erg heftig is geweest, hebben veel mensen het nodig om stoom af te blazen en emoties te laten zakken (lees meer over werken onder spanning). Dat is de ‘debriefing’. Kort gezegd gaat het erom dat mensen zonder al te veel lading naar huis kunnen. Er zijn in de literatuur wel wat bedenkingen bij het groepsgewijs debriefen. Een debriefing kan een ongewenst effect krijgen als de deelnemers elkaars emoties versterken. Er zijn een paar algemene uitgangspunten te noemen die dat risico beperken:
· Vul niet in voor de ander.
· Trek niet te snel conclusies.
· Emoties hoeven niet aanwezig te zijn of geuit te worden.
· Volg de ander in wat hij/zij aangeeft.
· Wees alert op signalen.
Een evaluatie is gericht in het samen stilstaan bij de aanloop en context van het incident, en de effectiviteit van de interventie. Dat vraagt enige afstand tot de gebeurtenis en een waarderende, onderzoekende en niet verwijtende houding. Dat is soms niet direct mogelijk.
Het gaat dan over het individuele handelen en de samenwerking van de teamleden. In een evaluatie ben je gericht op leren: hoe kunnen we het de volgende keer beter doen?
Een ‘fase 4 gesprek’ is een evaluatie na een incident, een evaluatie met de cliënt samen. Eigenlijk met dezelfde vragen als de professionals onderling; Wat is er gebeurd? Wat hadden we anders kunnen doen? Wat kunnen we leren voor een volgende keer? Dit gesprek kan pas als de partijen wat hersteld zijn van het incident en weer terug redelijk ontspannen zijn. En ook hier; waarderend, onderzoekend en niet verwijtend in gesprek.
Hoe werkt dat bij jouw organisatie? Gaat het evalueren en debriefen goed? Wil je meer weten over het leren van incidenten lees dan de blog met 10 tips.
Om ervan te leren!
Elke dag weer een stukje beter.
Auteur: Frank van Gool, Partner Trifier
2 Reacties
Professioneel als altijd Dr. Frank !!!! Leuk om jullie te blijven volgen al ben ik nu bijna ‘voltijds-kunstenaar’ 🙂 Denk met veel plezier terug aan mijn tijd bij Trifier ! Keep on the good-work ! Groet, Jan de Groen
Ja Jan, we blijven bezig! Leuk om wat van je te horen!