Zorggroep Multiversum staat voor gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg in de Antwerpse regio. Ze bieden residentiele en ambulante professionele zorg via diverse zorgvormen en in afstemming met partners uit hun netwerk. Bij alles wat ze doen staat de cliënt en zijn familie centraal. Hun ambitie is maximale levenskwaliteit en autonomie voor al hun cliënten.
Zorgprofessionals van Intro 2, de gesloten opnameafdeling van Zorggroep Multiversum, waren enige tijd geleden op bezoek geweest bij GGz Breburg, een Nederlandse GGz instelling en een van de grondleggers van de High Intensive Care in de psychiatrie (HIC). Zo wisten ze dat Trifier en GGz Breburg al tientallen jaren samenwerken. Het thema de-escalerend werken sprak ze direct aan, ze zijn dat verder gaan uitzoeken. Men heeft daarop Trifier uitgenodigd voor verdere besprekingen en zijn uiteindelijk tot een samenwerking met Trifier gekomen.
Jeff: “Bij ons leefde de vraag; wat als er geen dwang meer is, wat komt er dan in de plaats? Moet een situatie die escaleert, dan onbegrensd laten gebeuren? En hoe implementeer je een, nog onbekende, visie op je afdeling? Een visie die uitgaat van zo weinig mogelijk afzondering, waar niet met de vinger gewezen wordt en alleen bij noodzaak gebruik gemaakt wordt van de extra beveiligde kamer (EBK).” Kathleen: “Als afdeling waren we al lange tijd aan het inzetten op verminderen van dwang. In de realiteit bleek echter dat EBK lange tijd uitgesteld werd waardoor er zich op de afdeling onveilige situaties begonnen voor te doen. Teamleden wachtten met ingrijpen waardoor het soms onveilig werd. We werden genoodzaakt na te denken over “Wat als er geen dwang meer is, wat komt er dan in plaats?”
Het grootste en belangrijkste inzicht dat het traject de zorgprofessionals en het team heeft gegeven is de kracht en het belang van het Crisisontwikkelingsmodel. Trifier heeft in de loop der jaren een eigen Crisisontwikkelingsmodel ontwikkelt dat inzicht geeft in fases, handvatten voor het handelen en een taal biedt voor de hulpverleners. Kathleen somt op wat werken met het model hun heeft gebracht en opgeleverd: “Inzicht in het Crisisontwikkelingsmodel heeft ons vooral laten beseffen, hoe belangrijk nabijheid en presentie zijn in het de-escaleren en in preventie van escalatie. Het contact met patiënt maakt dat we efficiënter, sneller, persoonlijker kunnen inzetten op de-escalatie.”
Dat is best een lang proces geweest. In plaats van het automatisch starten in een separeer, wordt nu in eerste instantie ingezet op nabijheid en contact. Dit is ook een manier om veiligheid te creëren. Zo wordt bij ontvangst van de patiënt in eerste instantie ingezet op een gastvrije ontvangst. Vanuit dit contact wordt een berekend risico genomen. Het systematisch uitgaan van onveiligheid en nood aan EBK is losgelaten en vervangen door contact en inschatting. Jeff: “Voor de organisatie heeft het Trifier traject opgeleverd dat lege bedden op de IC werd toegestaan”. Hij noemt verder wat dat betekent: “Toelating voor verdere uitbouw, steun vanuit organisatie, opstart kernteam rond HIC werking, inzicht van organisatie; denken aan HIC jongeren werking. De directie is goed op de hoogte van onze werking. Een goed draaiende HIC of gesloten afdeling staat niet op zichzelf. De uitlijning met de eigen organisatie maar ook in de zorgketen is van belang.”
De veranderingen die ze in de praktijk merken als organisatie en bij de medewerkers door de inzet van het traject is groot. Jeff noemt een heel lijstje op: “Zo weinig mogelijk dwang, op- en afschalen van zorg, alternatieven zoeken zoals gebruik van comfortroom en gebruik van rooming-in, veel meer nabijheid waarvan er veel voorbeelden zijn, meer uitnodigend te werk gaan, toepassen van holding-vaardigheid waar mogelijk, betrekken van naasten; we zijn begonnen met de opstart van zorgafstemmingsgesprekken die als zeer positief worden ervaren, meer onthalen van netwerk, laagdrempeliger, niet wachten tot de patiënt is opgeklaard en patiënt en familie is mee(r) aanwezig op een bespreking. Kortom: meer naast de patiënt!”
Het resultaat is er naar. Het traject draagt daadwerkelijk bij aan de doelen die Intro2 voor ogen heeft. Dat merken ze in de praktijk onder andere aan het minder gebruik van de EBK. Jeff licht toe: “De beleving van de patiënt rond EBK is veranderd, de duur is fel verminderd, we werken EBK voorkomend, in het algemeen werken we de-escalerend en er zijn meer herstelgesprekken.”
Ze merken het ook aan iets anders, namelijk dat de holding (fysieke interventie) ’het eindpunt is, niet het begin‘. De Trifier methode is gericht op vroegtijdige interventies die dan ook minder invasief kunnen zijn, omdat de spanning nog niet zo hoog is opgelopen. Er is nog maar op enkele patiënten de fysieke holding toegepast, dat betekent anders immobiliseren om verblijf in de EBK te voorkomen.
Om het geleerde in de dagelijkse praktijk toe te passen, nu maar ook op langere termijn, heeft de organisatie een aantal zaken afgesproken die zorgen voor borging. Jeff: “Teamleden spreken elkaar aan over hoe ze het anders hadden kunnen doen, er zijn ontwikkelingsgesprekken, intervisie en zelf-debriefing.” Kathleen vult aan: “We implementeerden een HIC-kernteam op de afdeling. Dit is samengesteld uit een aantal teamleden vanuit verschillende disciplines. De bedoeling is dat zij stappen voor verdere implementatie HIC-werking voorbereiden en evalueren. Maar zij zijn ook de uitdragers van het HIC-gedachtegoed op de werkvloer. Zij zijn extra alert op de praktische toepassing van HIC-gedachtegoed op de werkvloer en hebben ook het mandaat om hierover met collega’s in gesprek te gaan."
Tot slot zeggen Jeff en Kathleen Trifier aan te bevelen bij andere (zorg)organisaties, zoals ze reeds gedaan hebben bij HIC netwerk. Jeff: “Er is een fijne samenwerking met Trifier en we benoemen dit ook zo naar anderen, er is bij Trifier een connectie en aansluiting met het team, de Trifier trainer kent ons dat is een fijn gevoel. De toegevoegde waarde die Trifier heeft voor ons is ‘het thema levendig houden’! Werken met een goed team binnen Intro 2 draagt ook zeker bij aan het succes van dit traject." Kathleen: "Voor mij is de duidelijke meerwaarde van Trifier dat de opleiders zich zeer sterk invoegen in het team en de afdelingswerking. Het is duidelijk voor de teamleden dat Trifier-mensen weten waarover ze spreken en niet enkel de theoretische kennis uitdragen. Tijdens opleidingsmomenten is er ruimte voor het feit dat casussen niet altijd verlopen zoals we theoretisch voor ogen hebben. En teamleden ondervinden erkenning en ondersteuning voor hun job, zowel in de complexiteit als in het risicovolle. We hebben echter altijd, samen hetzelfde doel voor ogen. Namelijk warme, veilige patiëntenzorg met zo weinig mogelijk dwang.”
