Een integrale aanpak van grensoverschrijdend gedrag
Sociale veiligheid onder druk
De schandalen en schrijnende voorbeelden uit alle lagen van de samenleving van seksueel getint grensoverschrijdend en/of intimiderend gedrag, dwingt ook zorgorganisaties te reflecteren op dit thema. Het vraagt om bewustwording, beleid en actie in het streven naar een prettige en veilige werk- en zorgomgeving. Maar hoe pak je dat aan?
Carmen van Casteren (voormalig directeur HRM & Communicatie van het Albert Schweitzer Ziekenhuis) vertelt:
“Er was in 2022 natuurlijk veel aan de hand rondom The Voice en ook in ons ziekenhuis werd daarover gesproken. Maar het echte moment kwam na een werkbelevingsonderzoek. Hieruit bleek dat 11% ongewenst gedrag van de collega’s ervoer op de werkvloer, dus tussen collega’s en met de leidinggevende. Dat was weliswaar minder dan het landelijk gemiddelde, waarmee je het zou kunnen wegwuiven, maar wij vonden elke uiting te veel. Zeker ook omdat er in bepaalde functiegroepen veel meer grensoverschrijdend gedrag werd ervaren dan bij andere.
De OR wilde een statement maken met alle andere gremia en samen kwamen we op het idee om een ziekenhuisbreed actieplan te maken. Doel: elke medewerker weet dat grensoverschrijdend gedrag in ons ziekenhuis nog krachtiger wordt bestrijd en verdient meer aandacht, bewustzijn en actie.
Met de vertegenwoordigers van de medisch specialisten, medewerkers, patiënten, verpleegkundigen en de bestuurders deden we eerst onderzoek. Ieder heeft hun achterban gesproken en hun oor te luisteren gelegd. We kwamen er steeds meer achter hoe belangrijk een psychologisch veilige werkomgeving is. Daar word de kwaliteit van je werk en het werkplezier vele malen beter van. Verder bekeken we wat we allemaal al in huis hebben, wat goed werkt en wat er nog mist. Daaruit kwam een stevig actieplan met een krachtig statement:
In het Albert Schweitzer ziekenhuis is geen plaats voor agressie, bedreiging, belediging, ongewenste (seksuele) aandacht of aanraking, discriminatie op welke grond dan ook, machtsmisbruik, pesten, roddelen en alle andere gedragingen waarmee de persoonlijke grenzen van een andere persoon of groep worden overschreden.
Het Albert Schweitzer ziekenhuis roept iedereen die in de organisatie werkzaam of te gast is, met klem op om:
- zich in het onderlinge contact bewust te zijn van de grenzen van anderen, deze te respecteren en stil te staan bij de mogelijke effecten van het eigen gedrag
- bij het ondervinden van grensoverschrijdend gedrag hierover een signaal af te geven, aan de pleger of aan een ander, en daarbij eventueel hulp te vragen
- bij het waarnemen van grensoverschrijdend gedrag daarover een signaal af te geven, aan de pleger of aan een ander, en het slachtoffer hulp aan te bieden
Uiteraard zijn het beleid en de gedragscode aangepast, maar op papier krijg je geen gedragsverandering. We lanceerde een app #zouikwatzeggen waar iedereen makkelijke tips krijgt om om te gaan met situaties; zowel als je iets is overkomen, als je ergens op bent aangesproken of als je in vertrouwen bent genomen of iets hebt zien gebeuren. En waar je terecht kan om dingen in vertrouwen te bespreken.
“Een nieuw beleid op papier, maakt nog geen gedragsverandering.”
Een andere actie is om voortaan altijd mentoren en coaches in te zetten bij medisch specialisten en arts assistenten. En de grootste actie zijn we nu aan het uitrollen samen met Trifier, een organisatie die gespecialiseerd is in veiligheid op de werkvloer. Alle medewerkers gaan aan een dialoogtafel met elkaar in gesprek, om zich bewust te worden dat grensoverschrijdend gedrag voor iedereen verschillend is en dat ieders grenzen verschillend zijn en hoe je dit bespreekbaar zou kunnen maken.
Dat doen ze onder andere met stellingen die uit de eigen organisatie zijn opgehaald.
Leidinggevenden hebben vooraf een verplichte training gevolgd om te leren hoe zij grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar kunnen maken en kunnen voorkomen en zo kunnen bouwen aan een prettige werkomgeving waar dingen respectvol besproken kunnen worden. De vertrouwenspersonen gaven aan dat ze verwacht hadden dat er veel meer meldingen zouden komen, maar het werden er minder. De leidinggevenden hebben echter veel meer dan eerder te maken met medewerkers die dingen bespreekbaar willen maken; een hele goede ontwikkeling, want dan komt het uit de anonimiteit en kan je er meteen wat aan doen.
Om het te borgen, blijft het belangrijk om dit onderwerp te bespreken op werkoverleggen, te meten en erover te communiceren. Alle nieuwe leidinggevenden die in ons ziekenhuis komen werken, moeten verplicht de training volgen, om zo in de teams een veilige setting te creëren. En voorlopig zijn we nog met de uitrol van alle dialoogtafels bezig; een flinke operatie in ons ziekenhuis!”
Vragen naar aanleiding van dit artikel? Mail ons gerust of bel: 0161 – 23 11 18.
Meer weten over de werkwijze van Trifier bij het omgaan met ongewenst gedrag op je werk? Luister dan naar een podcast over het omgaan met ongewenst gedrag via: site, de Apple Podcast of Spotify.
